İngilizcede tam karşılığı olmayan Türkçe kelimeler ve deyimler

Dil yaşayan bir varlıktır ve her dil, kullanıldığı kültüre göre şekillenir. Dolayısıyla Türkçede anlam ifade eden bazı kelimeler başka bir dilde anlamsız olabilir.

Bu durum İngilizce için de geçerlidir. Dil öğreniminde anlamı olmayan kelimelere dikkat edilmeli ve bu kelime ve deyimler yerine o dile ait ifadeler kullanılmalıdır. Ayrıca bu durum sizi dil öğrenme hedeflerinizden vazgeçirmemelidir. Çünkü bu tamamen normal bir durum olup doğru bakış açısı ile kolaylıkla aşılabilecek bir engeldir.

İngilizcede karşılığı olmayan Türkçe kelimeler hangileridir?

En başta ifade ettiğimiz gibi “dil” canlı bir varlıktır ve kullanıldığı kültüre göre şekillenip o toplumun duygu dünyasını yansıtır. “Anlamı olmayan kelimeler” yerine aslında “tam karşılığı olmayan kelimeler” denmesi daha doğru olabilir.

İngilizcede tam karşılığı olmayan Türkçe kelimelere en güzel örnekler akrabalık bağlarını anlatan Türkçe kelimelerdir. Bunun temel sebebi kültürler arasındaki farklardır. Örnek vermek gerekirse “abi”, “abla” ve “yenge” kelimelerinin İngilizcede tam karşılıkları yoktur. “Abi” için “elder brother”, “abla” için de “elder sister” kullanılabilir. Onun haricinde İngilizcede hem “amca” hem de “dayı” için “uncle” kelimesi kullanılmakta olup ikisi için ayrı iki kelime yoktur. Aynı durum “teyze” ve “hala” kelimeleri için de geçerlidir. İngilizcede hem “teyze” hem de “hala” için “aunt” kelimesi kullanılmaktadır.

Aşermek: “Aşermek” kelimesi hamile kadınların sebepsiz yere canlarının bir şeyler çekmesini ifade etmek için kullanılır. Genellikle aşerilen yiyecekler o mevsimde ya da ortamda bulunması zor olan yiyeceklerdir. Mesela kışın ortasında karpuz yeme isteği gibi… “Aşermek” tam karşılığı olmayan kelimelere oldukça iyi bir örnek olup İngilizcede “to crave for unusual foods” olarak ifade edilebilir.

Hocam: Öğretmenlerimiz için veya saygılı bir hitap ifadesi olarak erkeklere karşı kullandığımız “hocam” kelimesinin İngilizcede tam bir karşılığı yoktur. Bire bir çevirecek olursa “my teacher” dememiz gerekir ancak hiçbir İngiliz öğrenci sınıfta öğretmenine “my teacher” diye seslenmez. Buna en yakın kelime “efendim/bayım” anlamına gelen “sir” veya “hanımefendi” anlamına gelen “madam” olabilir.

İngilizcede karşılığı olmayan Türkçe deyimler

İngilizcede karşılığı olmayan deyimler söz konusu olduğunda konu daha da ilginç hâle gelmektedir. Çünkü deyimler günlük hayatımızda en çok ihtiyaç duyduğumuz kelimelerdir ve onlar olmadan duygularımızı ifade etmemiz çok zordur.

Aşağıda örneklerini vereceğimiz deyimler İngilizcede olmadığından, ana dili İngilizce olanlarla konuşurken oldukça zorlanabilirsiniz.

Kolay gelsin: Çalışan birini gördüğümüzde mutlaka “kolay gelsin” deriz. Günlük hayatımızda en çok kullandığımız ifadelerin başında gelen bu harika deyimin İngilizcede bir karşılığı yoktur. İngilizce karşılığı olmayan Türkçe kelimeler listesinin birinci sırasında yer almayı fazlasıyla hak ettiğini düşünüyoruz. Zorlama bir karşılık verecek olursak “may things come easy at work” diyebiliriz ama siz yine de bir şey demeseniz daha iyi olur.

Hayırlı olsun: Bir arkadaşımız yeni bir işe girdiğinde ya da yeni bir araba aldığında mutlaka “hayırlı olsun” deriz. Eğer bu arkadaşınız İngilizce konuşuyorsa maalesef onu tebrik etmek için başka bir ifade kullanmanız gerekecek çünkü bu deyimin İngilizcede bir karşılığı yoktur. Bunun yerine “enjoy your new …” ifadesini kullanabilirsiniz.

Elinize sağlık: Lezzetli bir yemekten sonra yemeği pişiren ya da servis eden kişiye söylenebilecek en güzel ifade olan “elinize sağlık” deyiminin de İngilizcede bir karşılığı bulunmuyor. Bize göre oldukça büyük bir eksiklik. Minnettarlığınızı göstermek için “elinize sağlık” yerine “thank you” diyebilirsiniz.

Benzer şekilde “afiyet olsun”un da İngilizcede tam bir karşılığı yoktur. Onun için de “enjoy your meal” diyebilirsiniz ama maalesef tam olarak karşılığı olmadığı gibi bizdeki kadar yaygın bir kullanımı da yoktur.

Anlamı olmayan kelimelerin yerine ne kullanılmalıdır?

Anlamı olmayan kelimelerin yerine yukarıda verdiğimiz alternatiflerini ya da duruma uygun ifadeleri kullanabilirsiniz.

Daha önemli olan ise her kelimenin mutlaka tam bir karşılığı olması gerekmediğini kabul edip İngilizceyi kendi deyimleri ile öğrenmek ve ana dili İngilizce olanların kullandıkları ifadeleri, kelimeleri ya da deyimleri onlar gibi kullanmaya gayret etmektir.