Xmas (Christmas) kısaltması ile ilgili merak edilen her şey

Elfler hediye edilecek oyuncakları hazırladılar ve Noel Baba da büyük kırmızı paltosunu giymeye hazırlanıyor çünkü Xmas yani Noel artık çok yakın. Peki buna neden Xmas diyoruz?

X-mas’ın anlamı ve örnekler

Xmas -bazen X-mas olarak da yazılır- Christmas’ın (Noel) kısaltmasıdır. Informal bir kelime olsa da anlam olarak bir farkı yoktur. Konuşma dilinde fazla tercih edilmese de informal yazışmalarda oldukça fazla kullanılır. Örneğin tam kelimeyi yazmaya göre kolay olduğu için cep telefonu mesajlarında ve emaillerde çok yaygın bir şekilde kullanılır.

Xmas kelimesinin farklı bağlamlarda kullanıma dair örnekleri inceleyelim:

Are you coming to the Xmas party?
Xmas -Noel- partisine geliyor musun?

I’m spending Thanksgiving with my mom and Xmas with my dad.
Şükran gününü annemle ve Noel’i babamla geçireceğim.

X-mas is my favorite holiday!
X-mas -Noel- en sevdiğim bayramdır!

Xmas tabiri ilk olarak ne zaman kullanıldı?

Xmas son zamanlarda ortaya çıkmış bir kelime gibi görünmektedir. Bunun sebebi son yıllarda ortaya çıkan LOL ve ASAP gibi kelimeleri andırması ve bu tarzda çok fazla kısaltmanın ortaya çıkmış olmasıdır. Kısa mesajların karakter başına ücretlendirildiğini de hatırlayacak olursak kelimeleri mümkün olduğunca kısaltmanın ne kadar önemli olduğuna hak vereceksiniz. Ancak ve ancak, Xmas son zamanlarda ortaya çıkmış bir tabir değildir. Lord Byron ve Lewis Carroll gibi İngiliz yazarlar bu kelimeyi 19. Yüzyılda kullanmışlardır ve yine bu kelime 1800 yılında Boston’da yayınlanan Royal Standard English Dictionary’nin Amerikan versiyonunun yaygın kısaltmalar bölümünde yer almaktadır.

Xmas’daki X ne anlama geliyor?

X, Christ yani (Hz. İsa) anlamına gelmektedir. Bunun nasıl böyle olduğuna yakından bakalım:

“Χριστός” Christ yani İsa (Peygamber) kelimesinin Yunancasıdır, ayrıca Christós olarak da yazılır. İlk kelime “Chi,” Yunancada “X” olarak yazılır.

“Christ” ile başlayan diğer kelimelerin başını X olarak değiştirmek mümkündür. Örneğin Christians yerine “Xians” ve çoğunlukla “Xtina” olarak anılan ünlü pop şarkıcısı Christina Aguilera gibi…

“Christmas” kelimesindeki “mas” ne anlama gelir?

Dini bir bayram olduğu için “Christmas” (Noel) sözcüğündeki tek dini referansın “Christ” (İsa Peygamber) olmaması sizi şaşırtmamalı. “Christmas” kelimesinin ikinci kısmı “mæsse” kelimesinden gelir. Bu, ekmek şarap ayininin yapılması anlamına gelen Latince “missa” kelimesinden gelmektedir.

Niçin Christmas yerin Xmas kullanılıyor?

Christmas’a Xmas denmesinin özel hiçbir sebebi yok. Bu tamamen kelimeleri kısaltma ya da yuvarlama ihtiyacından kaynaklanıyor. Buzdolabına sadece dolap dememiz gibi bir durum. Dahası bu tarz kullanımlar İngiltere’de diğer ülkere göre çok daha yaygındır. İnsanlar bir şeyleri kısaltmayı, komik ya da eğlenceli hale getirmeyi ve daha kolay kelimeler yaratmayı seviyorlar, tıpkı lakaplar gibi. Bu her ne kadar eğlenceli ve sosyal ortamlarda kabul gören bir tabir olsa da Xmas kelimesini profesyonel ve resmi ortamlarda ya da yazışmalarda kullanmamalısınız.

Kelimeyi ortadan ikiye bölerseniz X ve mas dan oluştuğunu görebilirsiniz. Bu anlamda kelimenin kökeni dini olsa da günümüzde pek çok farklı kültüre ve inanışa sahip insanlar tarafından eğlenceli bir kısaltmak olarak kullanılmaktadır.