“No Good Deed Goes Unpunished” Sözünün Anlamı ve Kullanımı

Bazı kişiler bunun esprili bir söz olduğunu düşünürken bazı insanlar bunu insanlık hakkındaki üzücü bir tespit ve gerçek olarak değerlendiriyor. Üçüncü bir grup ise bu tespitin tamamen hatalı olduğunu düşünüyor. Bu görüşlerden hangisi benimserseniz benimseyin bize göre kesin olan bir şey var ki o da: Bu ifadenin tamamen onu kullanan kişinin görüşleriyle ilgili olduğudur.

“No Good Deed Goes Unpunished” Sözünün Kaynağı

Burada iyilik olarak bahsettiğimiz “good deed” kavramı “sevap” ya da “salih amel” anlamına gelmektedir ve iyilik yapmanın önemi binlerce yıldır vurgulanan bir konu olmuştur. İnsan düşüncesinin, dünya görüşünün, ahlaki kodlarının tarihini takip edebildiğimiz sürece insanların bu konudaki görüşlerini dile getirdiği görülmektedir. Antik geçmişte bazı farklılıklar söz konusu olsa da Hıristiyanlığın ortaya çıkışı ve yükselişiyle birlikte şu düşünce klasikleşmiştir: “Hiçbir iyilik ödülsüz ve hiçbir kötülük cezasız kalmaz.” Başka bir şekilde ifade edecek olursak, Thomas Aquinas'ın dediği gibi, "Çünkü ceza kötü bir davranış için neyse, ödül de iyi bir davranış için odur. Artık hiçbir kötülük, adil yargıç olan Tanrı tarafından cezasız bırakılmaz. Bu nedenle hiçbir iyilik karşılıksız kalmaz (mutlaka ödüllendirilir) ve bu nedenle her iyi iş iyi bir karşılığı hak eder.” (Summa Theologica)

20. yüzyılda, şüpheciliğin ve faydacı yaklaşımın yükselişi hayatımıza bazı farklı görüşler getirmiştir. Bunlarıdan biri geleneksel görüşün küçümsenmesi ve alay konusu edilmesidir. “No good deed goes unpunished” yani “hiçbir iyilik cezasız kalmaz” sözü de bazı metinlerde bu bakış açısının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Bu söz Oscar Wilde'a atfedilmiş olsa da aslında kimin tarafından ortaya atıldığı bilinmemektedir.

“No Good Deed Goes Unpunished” Ne Demektir?

Sorunun kısa cevabı, bu sözü kullanan kişinin Thomas Aquinas ile aynı fikirde olmadığı anlamına geldiğidir. Fakat sözün anlamı kullanan kişiye göre bazı değişiklikler göstermektedir. Aşağıda bu nüansları görebilirsiniz.

Bazı insanlar bunu tek tanrılı dinlerin etiğiyle alay etmek için kullanır. Bu grupta yer alan insanlar “No good deed goes unpunished” yani “Hiçbir iyilik cezasız kalmaz” dedikleri zaman aslında şunu kastederler: “Saf olma. Tanrı yok. Yaptığınız iyi işler için ödüllendirileceğiniz ve kötülükler için cezalandırılacağınız fikri aptalca. Mesela ben bununla dalga geçebilirim ve kimse beni alaycı olduğum için cezalandıramaz.”

Diğer bazı insanlar ise bu sözü hayatlarında ya da yaşadıkları toplumda hayal kırıklığına uğradıkları için kullanırlar ve şunu kastederler: Çok iyilik yaptım, ihtiyacı olanlara yardım ettim, zamanımı ve emeğimi feda ettim ama kimsenin umurunda değil. Onlar için yaptıklarımı kimse takdir etmiyor. Kötü insanlar ise zenginleşiyor ve tüm ödüller onlara gidiyor.

Kendine acıma ve şüphecilik arasında ince bir çizgi var gibi görünüyor. “No good deed goes unpunished” yani “Hiçbir iyilik cezasız (ödülsüz) kalmaz” sözü bu durumu çok veciz bir şekilde açıklıyor.